पापड, सांडगे, शेवया करायची कामं हसतखेळत चाललेली होती. माझ्यासोबत गावात काम करणारे काही कार्यकर्ते होते. आम्हाला पाहून काहीजणी चौकशी करीत होत्या; काय भाऊ, आज कसला सर्वे आहे काय? त्यांच्या प्रश्नांना उत्तरं देत, आम्ही सुनिताच्या घरापर्यंत आलो. सुनिता शिंदे इथली प्रेरिका आहे. युनिसेफच्या सहकार्याने चालवल्या जाणा-या अनेक कार्यक्रमांमध्ये सुनिताचा सहभाग असतो. आज सुनिताने आम्हाला बालमजुरी सोडून पुन्हा शाळेत प्रवेश घेतलेल्या मुलांना भेटण्यासाठी बोलावलं होतं. गणेश, शीतल, सूरज, दीपक, संतोष अशी कितीतरी छोटी मित्रमंडळी त्यादिवशी सुनिताकडे आली होती. एका लहानशा गावात इतकी मुलं बालमजुरी करीत होती, हे पाहून मन उद्विग्न झालं. मुळात या मुलांवर इतक्या लहान वयात मजुरी करायची वेळ तरी का यावी?
उत्तम म्हणाला, माझे आईवडील उसतोडणी करायला जातात; आम्ही मुलं त्यांच्या संगती जात होतो. उत्तमच्या ताईचं लग्न झाल्यानंतर मुलांकडे पहायला घरात मोठं कुणीच नसल्यामुळे उत्तम आणि त्याचा भाऊ आईवडिलांसोबतच जायला लागले. तेवढाच त्यांना हातभार! पण आता त्याच्या आईवडिलांची वणवण थांबली आहे.. ते गावातच रहायला आले आहेत; त्यांनी घर बांधलंय आणि मुलांना पुन्हा गावातल्या शाळेत घातलंय! आजही सुटीच्या दिवसात उत्तम गॅरेजमध्ये काम करतो किंवा कधीकधी सोयाबीनच्या शेतावरही जातो. पण त्याला शाळा खूपच आवडते – खासकरून बिजगणित त्याचा आवडिचा विषय आहे. त्यामुळे तो कधी शाळा मात्र बुडवत नाही. रोज व्यायाम करायला पण तो विसरत नाही – कारण त्याला मिलिट्रित जायचंय!